Chopin na Mazowszu – z Żelazowej Woli do Warszawy

chopin na mazowszu - 5 ciekawych miejsc

Fryderyk Chopin na Mazowszu przyszedł na świat i tam też spędził pierwszą część swojego życia. Jego fenomen znany jest całemu światu. Słuchają go fani muzyki poważniej, jazzu czy rocka. Muzycy z różnych nurtów wykonują nowe aranżacje jego utworów. Nie mogliśmy pozostawać obojętni wobec takiej sławy. Tym bardziej, że mieszkał prawie za rogiem. Postanowiliśmy więc odwiedzić kilka miejsc związanych z jednym z naszych największych muzyków.

Żelazowa Wola

Około 50 km od Warszawy znajduje się niewielka wieś, która pewnie zginęłaby w gąszczu innych sobie podobnych. Wyróżnia ją jednak szczególne miejsce. To właśnie tam w Żelazowej Woli urodził się jeden z naszych największych kompozytorów i pianistów. Człowiek uważany za geniusza muzyki – Fryderyk Chopin.

Na początku XIX wieku wieś weszła w posiadanie rodziny hrabiowskiej Skarbków. Właściciele zamieszkali w sporym dworku, z którego pozostała do dzisiaj tylko jedna oficyna. Skarbkowie posiadali dwójkę dzieci, którym trzeba było dać wykształcenie. W tym celu zatrudnili pochodzącego z Francji nauczyciela – Nicolasa Chopina. Młody, obyty w świecie i wykształcony człowiek spodobał się mieszkającej w dworze Justynie (Tekli) z Krzyżanowskich. Łączyła ich wspólna pasja, którą była muzyka, więc nie ma się co dziwić, że połączyła ich też miłość.

Jej owocem był m.in. Fryderyk Chopin, urodzony – no właśnie kiedy? Różne źródła podają jakże odmienne daty narodzin muzyka:

  • 1 lub 2 marca 1809 roku (to część biografów i ponoć rodzina Chopina)
  • 1 marca 1810 roku (sam Fryderyk)
  • 22 lutego 1810 roku (data podana w akcie chrztu i akcie urodzenia).

Muzeum Fryderyka Chopina oddział w Żelazowej Woli

Kiedy przyjechaliśmy do Żelazowej Woli, aby poznać początek drogi jaką odbył Chopin na Mazowszu, zaparkowaliśmy na sporym parkingu tuż obok wejścia do muzeum. Po zakupieniu biletów, które można nabyć w dwóch wersjach:

  • wstęp tylko do parku – 7 zł
  • wstęp do parku i muzeum – 23 zł (tę polecamy)

rozpoczęliśmy zwiedzanie. Na początek zaproponowano nam obejrzenie filmu o życiu Fryderyka Chopina. Dowiedzieliśmy się z niego wiele ciekawych rzeczy. Chociażby tego, że nasz wielki muzyk był niestrudzonym podróżnikiem.

W budynku, w którym zakupiliśmy bilety, mieszczą się również wystawy czasowe. Warto na nie zaglądać, tym bardziej, że są w cenie biletu. My trafiliśmy na rzeźby i medale przedstawiające Fryderyka Chopina.

Dom Urodzenia Fryderyka Chopina

W centralnej części kompleksu muzealnego znajduje się oficyna, zwana dzisiaj dworkiem. To w niej Fryderyk Chopin przyszedł na świat. We wnętrzach można podziwiać historyczne umeblowanie czy sprzęty, których używali właściciele oraz sporo eksponatów związanych z rodziną kompozytora. Dostępne jest też zwiedzanie pokoju, w którym urodził się muzyk.

Dzisiaj miejsce to wygląda jednak trochę inaczej niż 200 lat temu. Wtedy chociażby najprawdopodobniej na podłogach nie było nawet desek, rodzinie wirtuoza musiało wystarczyć zwykłe klepisko. Chopin na Mazowszu spędził prawie połowę życia, ale z Żelazowej Woli rodzina wyprowadziła się dość szybko, bo już około pół roku po jego narodzinach.

Park w Żelazowej Woli

Podczas pięknej pogody, a taką mieliśmy, warto niespiesznie zwiedzić park okalający cały teren wokół domu, w którym urodził się Fryderyk Chopin. Spacer alejkami pośród drzew i kwiatów umilają subtelne dźwięki utworów muzyka. Wydobywają się z dyskretnie rozmieszczonych głośników, których na początku nawet nie zauważyliśmy.

Parku w takiej aranżacji Chopin jednak nie mógł podziwiać, gdyż powstał on na początku XX wieku.

Brochów

Kilka kilometrów od Żelazowej Woli znajduje się kolejne miejsce na naszej mapie „Chopin na Mazowszu”. Brochów to malutka wieś, w której mieści się Kościół św. Rocha, w którym został ochrzczony Fryderyk Chopin. Jeśli zastanawiacie się, czy warto jechać parę minut, aby zobaczyć to miejsce, to może przekona Was fakt, że jest to jedna z nielicznych w Polsce świątyń obronnych.

Kiedy podjechaliśmy pod kościół, przez chwilę myśleliśmy, że się pomyliliśmy i stoimy przed jakimś zamkiem. Surową budowlę zwieńczoną wieżami okala wysoki ceglany mur z wieżyczkami strażniczymi. Całość robi naprawdę niezapomniane wrażenie.

Początki tej dużej świątyni sięgają XVI wieku, kiedy to rozbudowano do tych rozmiarów poprzedni znacznie mniejszy kościół. Niestety zawieruchy I i II wojny światowej nie oszczędziły tego miejsca (całkiem niedaleko toczyła się jedna z największych bitew kampanii wrześniowej – Bitwa nad Bzurą). Powojenne renowacje i odbudowa na wiele się nie zdały i dopiero przełom XX i XXI wieku realnie wpłynął na powrót do świetności tej świątyni.

Aleja Lipowa

Niedaleko Żelazowej Woli pomiędzy miejscowościami Łazy a Zawady rozciąga się droga, którą czasami podążał wirtuoz. Fryderyk Chopin na Mazowszu często przemieszczał się pomiędzy dworkami lub kościołami, w których dawał koncerty. Musiał bardzo lubić ten trakt prowadzący do Kościoła św. Doroty. Wzdłuż niego rośnie bowiem aż 850 drzew, w większości lip drobnolistnych, z których 780 ma status pomników przyrody.

Jadąc tamtędy, można poczuć się jakbyśmy przenieśli się w czasie i razem z Chopinem dumali nad kolejnymi nutami płynącymi wartkim strumieniem po pięcioliniach.

Warszawa Chopina

Fryderyk Chopin na Mazowszu prowadził dość bujne życie, choć jego centrum opierało się na Warszawie. Nie ma się zresztą co temu dziwić, rodzice przeprowadzili się do stolicy kilka miesięcy po jego urodzeniu.

Pierwsze mieszkanie, do którego się wprowadzili, już nie istnieje, drugie właściwie też nie. Czemu właściwie? Pozostałości po pałacu, do którego przeprowadzili się Chopinowie, stoją w jednym z centralnych punktów Warszawy i zna je chyba każdy Polak. Pałac Saski będący domem rodziny muzyka wysadzili Niemcy podczas II wojny światowej. Jedyną jego zachowaną częścią są piękne arkady – znacie je pod nazwą Grobu Nieznanego Żołnierza.

Miejsc związanych z Chopinem jest w Warszawie dużo więcej, chociażby:

  • oficyna Pałacu Kazimierzowskiego (na terenie Uniwersytetu Warszawskiego), w której mieszkał
  • Pałac Czapskich (dzisiejsza ASP), który był kolejnym domem wirtuoza
  • Pałac Radziwiłłowski (obecnie Prezydencki), w którym młody Chopin dawał koncerty
  • Kościół sióstr Wizytek, gdzie pianista lubił grać na organach
  • Krakowskie Przedmieście, po którym często spacerował ze swoim najlepszym przyjacielem Tytusem Woyciechowskim
  • Teatr Narodowy (Wielki), w którym Chopin dał ostatnie koncerty przed wyjazdem na stałe do Paryża
  • Kościół Świętego Krzyża, będący miejscem przechowywania serca naszego wielkiego kompozytora (grób znajduje się na paryskim cmentarzu Pere Lachaise).

Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie

Spacer pośród miejsc, które odwiedził Fryderyk Chopin na Mazowszu, najlepiej zakończyć (lub zacząć) od znajdującego się przy ulicy Okólnik 1 Muzeum Fryderyka Chopina. Placówka ta jest istną skarbnicą wiedzy o jednym z naszych największych kompozytorów, a wydanie 22 zł na bilet nie wydaje się opłatą zbyt wygórowaną.

Muzeum Fryderyka Chopina posiada największą na świecie kolekcję przedmiotów związanych z życiem muzyka. Poza podziwianiem eksponatów w placówce tej można również wysłuchać utworów naszego wielkiego kompozytora.

Czy to wszystkie miejsca, które mają coś wspólnego z Fryderykiem Chopinem? Oczywiście, że nie. W bieżącym roku zamierzamy odwiedzić kolejne, takie jak: Sochaczew, Iłów, Młodzieszyn, Sanniki, Płock, Kowalewo, Sierpc czy Rościszewo.

14 Comments

  1. Bardzo ciekawy artykuł i również zdjęcia.Przyznam się, że nie byłam w paru miejscach.Chętnie je teraz zwiedzę, bo warto.

  2. Ależ zrobiliście porządny research i arcyciekawy cykl wycieczek! Ciekawa jestem, co Was najbardziej motywuje do dalszego odwiedzania miejsc związanych z Chopinem – większość podróżnych pewnie odwiedza muzeum, dom urodzenia i głębiej nie wnika.

  3. Zapewne wiecie, ale jeśli nie to i tak już wiecie 🙂 że jest też tzw Szopenowska Droga św Jakuba, która wiedzie z Wyszogrodu do Niepokalanowa, właśnie przez opisaną przez Was miejscowość Brochów. Jest to jedna z wielu dróg św. Jakuba w Polsce ale na swoje drugie imię otrzymała właśnie nazwę „Szopenowska” 🙂 Nic więcej nie mogę napisać, bo czekamy na wiosnę aby ją osobiście przejść, więc na razie taka mała wzmianka, przy tej tematyce.
    Bardzo ładne zdjęcia i cenne informacje, sami jesteśmy w trakcie zwiedzania warszawskich muzeów, więc niedługo tym bardziej zachęceni Waszym wpisem zawitamy i do Chopena 🙂

  4. […] W drodze powrotnej skręciliśmy w Aleję Lipową im. Fryderyka Chopina. Wzdłuż niej rośnie ponad 850 drzew, głównie lip, z których większość została uznana za pomniki przyrody. Tę malowniczą trasę znajdziecie na odcinku Łazy – Pasikonie – Zawady. W świetle zachodzącego słońca wyglądała szczególnie. Mieliśmy przez chwilę wrażenie, że poruszające się cienie drzew to cienie ludzi przechadzających się po okolicy podczas spaceru. Oczywiście postaci te ubrane byłyby w XIX-wieczne stroje, a na wszystko spoglądałby melancholijnie spod bujnej czupryny nasz kompozytor-podróżnik. Więcej informacji o wspomnianych ciekawych miejscach znajdziecie w artykule Chopin na Mazowszu. […]

Powiedz nam, co sądzisz o tym artykule