Kościerzyna – poznaj najciekawsze atrakcje stolicy południowych Kaszub

Czy wiesz, gdzie leżą Kaszuby i jakie miasto jest ich stolicą? Na te pytania znajdziesz odpowiedź w poniższym tekście. Poznasz też atrakcje, jakie oferuje Kościerzyna, a zapewniamy, że jest ich sporo. My w stolicy południowych Kaszub zatrzymaliśmy się, aby odkryć ten jeden z najciekawszych regionów w Polsce. Zobacz, co warto zobaczyć w Kościerzynie i gdzie dobrze zjeść lub napić się piwa.

Kaszuby na skróty

Dość trudno określić granice Kaszub. Oczywiście, znamy ich dzisiejszy zasięg terytorialny, który rozciąga się od Władysławowa i Trójmiasta na północnym-wschodzie aż do Konarzyn i Przechlewa na południowym-zachodzie. Jednak gdybyśmy cofnęli się kilka wieków wstecz, to śmiało moglibyśmy powiedzieć, że Kaszubami byli również mieszkańcy Szczecina i Świnoujścia.

Charakterystyczny i widoczny w tym regionie na każdym kroku jest język kaszubski. Wywodzi się on w prostej linii od starosłowiańskich dialektów i dla przeciętnego polskiego zjadacza chleba jest trudny do zrozumienia. Co ciekawe, uznawany jest za odrębny język i jako taki nauczany jest w szkołach. Uczniowie szkół średnich mogą nawet zdawać język kaszubski na maturze.

Same Kaszuby są mocno zakorzenione w swojej starosłowiańskiej kulturze, dzięki czemu znajdziesz tam również wiele tajemniczych, a wręcz magicznych i mistycznych miejsc.

Za stolicę Kaszub uważano wiele miast znajdujących się na terenach tego regionu. Oficjalnie jednak miano to przypada Gdańskowi. Biorąc pod uwagę dużą rozciągłość terytorialną Kaszub, wyodrębniono w nich subregion nazywany Kaszubami Południowymi. I to właśnie jego stolicą jest Kościerzyna, której atrakcje chcemy pokazać Ci w tym tekście.

Stolemy – legendarny spacer po Kościerzynie

Wrocław ma swoje krasnale, Gniezno króliki, a Kościerzyna może poszczycić się stolemami. Czym, a właściwie kim są stolemy? W dawnych wiekach u zarania dziejów ludzkości tereny Kaszub zamieszkiwały olbrzymy. Jedni twierdzą, że były dobre i pomocne, drudzy, że lubiły gnębić ludzi. My skłaniamy się do tej pierwszej wersji, gdyż to właśnie dzięki stolemom mogliśmy odnajdywać ciekawe miejsca w Kościerzynie.

W ważniejszych punktach stolicy południowych Kaszub odnajdziesz stojące olbrzymy, a dokładniej olbrzymiątka. Ich odszukiwanie może sprawić wielką frajdę, szczególnie małym poszukiwaczom przygód. Warto się rozglądać, bo gdy ujrzysz już stolema, to możesz być pewien, że znajdujesz się w ważnym dla Kościerzyny punkcie. Co więcej, ich ubiór i akcesoria trzymane w rękach powiedzą Ci dużo o miejscu, w którym stoi stolem.

Mapa miejsc w Kościerzynie, które warto zobaczyć

Muzeum American Old Cars w Kościerzynie

Nawet jeśli nie jesteś pasjonatem motoryzacji, to będąc w Kościerzynie koniecznie udaj się na parking podziemny przy jednym z centrów handlowych. Ujrzysz tam oczywiście samochody, ale jakie? Muzeum American Old Cars prezentuje bogatą kolekcję amerykańskich krążowników szos. Znajdziesz w nim maszyny, które mają nie tylko przewozić nas z miejsca na miejsce, ale też pobudzać zmysły i zachwycać.

Znasz takie marki jak Plymouth, Buick, Lincoln, Cadillac czy kultowe Fordy i Dodge? Muzeum American Old Cars jest jedynym w Polsce muzeum, w którym nie tylko ujrzysz te cuda, ale i będziesz mógł je wypożyczyć, a nawet kupić wybrane okazy.

Muzeum American Old Cars, ul. Mazurka Dąbrowskiego 4, Kościerzyna
Godziny otwarcia: codziennie 10:00-18:00
Ceny biletów: normalny 10 zł, dzieci do lat 6 – wstęp bezpłatny

Muzeum Ziemi Kościerskiej – prawie wszystko, co musisz wiedzieć o Kościerzynie

Jeśli chcesz dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy o historii Kościerzyny i jej okolic oraz o ludziach tam mieszkających, to koniecznie wybierz się do Muzeum Ziemi Kościerskiej. Mieści się ono w budynku starego ratusza, który został wybudowany w 1843 roku i jest obecnie najstarszym budynkiem użyteczności publicznej w Kościerzynie.

Muzeum Ziemi Kościerskiej gromadzi eksponaty pokazujące dzieje Kościerzyny na przestrzeni wieków. Przedstawia też ludzi zasłużonych dla miasta i okolicy, m.in. twórcę hymnu polskiego Józefa Wybickiego czy prymasa Polski abp. Henryka Muszyńskiego. Spacerując po muzeum zobaczysz również: meble, stroje i bogate zdobnictwo południowych Kaszub.

Muzeum Ziemi Kościerskiej, ul. Rynek 9, Kościerzyna
Godziny otwarcia: maj-sierpień: pon. 10:00-16:00, wt.-sob. 10:00-18:00, niedz. 12:00-18:00; wrzesień: pon.-pt. 8:00-16:00, sob. 10:00-18:00, niedz. 12:00-18:00; październik-kwiecień: pon.-pt. 8:00-16:00, sob.-niedz. nieczynne
Ceny biletów: normalny 9 zł, ulgowy 7 zł; bilet łączony do 3 miejskich muzeów: normalny 17 zł, ulgowy 13 zł (dzieci do lat 7 wstęp bezpłatny)

Muzeum Akordeonu – klasyczne dźwięki w centrum Kościerzyny

Jak wygląda i jak brzmi akordeon wie chyba każdy z nas. Ale czy wiesz, że akordeon jest jednym z najpopularniejszych instrumentów muzycznych w kaszubskich kapelach regionalnych?

Muzeum Akordeonu w Kościerzynie prezentuje ok. 140 różnych modeli akordeonów, które pochodzą z całego świata. Co ciekawe, w placówce tej nie tylko oglądasz czy słuchasz brzmienia instrumentów. Możesz również spróbować swoich sił i zmierzyć się z grą na akordeonie.

Muzeum Akordeonu, ul. Rynek 9, Kościerzyna
Godziny otwarcia: maj-sierpień: pon. 10:00-16:00, wt.-sob. 10:00-18:00, niedz. 12:00-18:00; wrzesień: pon.-pt. 8:00-16:00, sob. 10:00-18:00, niedz. 12:00-18:00; październik-kwiecień: pon.-pt. 8:00-16:00, sob.-niedz. nieczynne
Ceny biletów: normalny 9 zł, ulgowy 7 zł; bilet łączony do 3 miejskich muzeów: normalny 17 zł, ulgowy 13 zł (dzieci do lat 7 wstęp bezpłatny)

Muzeum Kolejnictwa – czy lubisz podróże koleją?

W dzisiejszych czasach, gdy ceny benzyny i oleju napędowego wprost szaleją, coraz bardziej zasadnym wydaje się podróżowanie koleją. O tym, jak to wyglądało w przeszłości, możesz przekonać się odwiedzając Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie.

Na tereny dzisiejszej Polski kolej dotarła pod koniec pierwszej połowy XIX wieku. Pierwsze linie wybudowano na Dolnym Śląsku, a z biegiem lat dokładano kolejne kilometry torów. Do Kościerzyny pierwszy pociąg zawitał w listopadzie 1885 roku. O tym, co było dalej, mówią eksponaty zgromadzone w Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie.

A są to nie byle jakie eksponaty. Lokomotywy i elektrowozy, wagony osobowe i towarowe, drezyny i inny sprzęt związany z koleją rozstawiono na torach. Wszędzie możesz blisko podejść, a do niektórych eksponatów nawet wejść i poczuć się jak pasażer lub maszynista historycznych składów kolejowych. Kolekcja, jaką znajdziesz w Kościerzynie, jest największa w północnej Polsce.

Muzeum Kolejnictwa, ul. Towarowa 7, Kościerzyna
Godziny otwarcia: pon. 10:00-16:00, wt.-niedz. 10:00-18:00 (w pon. brak możliwości jazdy drezyną)
Ceny biletów: normalny 14 zł, ulgowy 11 zł; bilet łączony do 3 miejskich muzeów: normalny 17 zł, ulgowy 13 zł (dzieci do lat 7 wstęp bezpłatny)

Największy w Polsce pomnik Józefa Wybickiego

Tuż obok wspomnianego przez nas wyżej Muzeum American Old Cars, w centralnej części parkingu zewnętrznego galerii handlowej postawiono największy w Polsce pomnik Józefa Wybickiego.

Twórca naszego hymnu narodowego jest mocno związany z Kaszubami. To właśnie na tych ziemiach przyszedł na świat i nigdy nie ukrywał, że stąd się wywodził. Józef Wybicki oprócz napisania słów Mazurka Dąbrowskiego był też jednym z czołowych polityków Królestwa Polskiego.

Czy wiesz, że intensywnie działał na rzecz utrzymania instytucji rozwodów, czym mocno naraził się kościołowi? A może słyszałeś, że prowadził też walkę o to, by ze szkół wyeliminowano bezmyślne zapamiętywanie materiału i tak skonstruowano program, by uczył wiedzy w sposób praktyczny? My przed wizytą w Kościerzynie tej wiedzy nie posiadaliśmy.

Więcej o Józefie Wybickim napiszemy już wkrótce. Będziesz mógł poznać tego wybitnego Polaka w naszym tekście o Będominie – miejscu jego urodzenia.

Rynek i historia legendarnego Remusa

W samym centrum Kościerzyny znajdziesz rynek. I choć dzisiaj okalają go XIX i XX-wieczne kamienice, to układ tego miejsca pozostał niezmieniony od czasów panowania na tych ziemiach Krzyżaków.

Spacerując po rynku, na którym znajdują się opisywane wcześniej przez nas muzea Ziemi Kościerskiej i Akordeonu, warto zwrócić uwagę na otaczające go budynki. Niektóre wprost urzekają zdobieniami i kolorystyką fasad.

Podziwiając kamieniczki nie zapomnij spojrzeć na znajdujący się obok fontanny niski pomnik. Przedstawia on Remusa – legendarnego bohatera Kaszub. Postać tę stworzył (w języku kaszubskim) znany regionalny poeta, pisarz i doktor medycyny – Aleksander Majkowski.

Książka „Życie i przygody Remusa” uważana jest za jedno z najwybitniejszych dzieł napisanych w języku kaszubskim. Dziś można ją przeczytać w wielu tłumaczeniach, również w języku polskim. A jeśli wolisz słuchać audiobooków, to dzięki głosowi Tomasza Fopke możesz usłyszeć o przygodach kaszubskiego bohatera zarówno w oryginale, jak i po polsku.

Dom Aleksandra Majkowskiego – zobacz, gdzie urodził się największy pisarz Kaszub

Aleksander Majkowski, twórca książki „Życie i przygody Remusa”, urodził się w Kościerzynie i przez wiele lat tam mieszkał. Idąc ulicą Tkaczy możesz zobaczyć dom, w którym przyszedł na świat ten jeden z najważniejszych dla Kaszub pisarzy, ale i działacz polityczny.

Gdy po studiach w Berlinie i Monachium Aleksander Majkowski wrócił do Kościerzyny, aby rozpocząć praktykę lekarską, zaangażował się w działalność ruchów propolskich. Było to o tyle duże wyzwanie, że Kościerzyna w pierwszych latach XX wieku uchodziła za największy ośrodek Hakaty. Ta nacjonalistyczna organizacja mocno działała na rzecz germanizacji i nie ukrywała swoich antypolskich opinii.

Majkowski w swojej działalności na rzecz przywrócenia polskości Kaszub nie poprzestawał jedynie na głoszeniu haseł. To właśnie dzięki niemu powołano czasopismo „Gryf – Pismo dla spraw kaszubskich” oraz utworzono Dom Kaszubski, przy którym działała Czytelnia Polska.

Aleksander Majkowski poza swoją działalnością polityczno-kulturalną mocno propagował region, w którym przyszedł na świat. W 1913 roku został wydany napisany przez niego „Przewodnik po Szwajcarii Kaszubskiej – Zdroje Raduni„, który był kilkakrotnie wznawiany w latach późniejszych.

Sanktuaria w Kościerzynie – unikat na skalę europejską

Kościerzyna to jedyne miasto w Europie, które w jednej parafii posiada aż dwa sanktuaria. Warto je odwiedzić, bo posiadają niesamowitą atmosferę i ciekawe zabytki sztuki sakralnej.

Sanktuarium Matki Boskiej Kościerskiej w Kościerzynie

Sanktuarium Matki Boskiej Kościerskiej – Królowej Rodzin znajduje się w kościele pw. Świętej Trójcy. Przedmiotem kultu w tej świątyni jest kopia obrazu Matki Bożej Śnieżnej, pochodzącego z rzymskiej Bazyliki Santa Maria Maggiore. Jeśli stwierdzisz, że po co oglądać kopię, to spieszymy donieść, że została wykonana w 1642 roku.

Innym argumentem przemawiającym za odwiedzeniem kościoła pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie jest fakt, że świątynia ta jest największą i najstarszą budowlą kościoła rzymsko-katolickiego w całym dekanacie. Co więcej jest to jedyny kościół, w którym raz w miesiącu odbywają się nabożeństwa w języku kaszubskim. Nam niestety nie udało się na takie dostać, a chętnie posłuchalibyśmy, jak ono brzmi.

Sanktuarium Matki Bożej Bolesnej w Kościerzynie

Drugie sanktuarium znajduje się w dużo bardziej niepozornym miejscu. Jest nim kaplica Matki Bożej Królowej Aniołów przy zakonie sióstr niepokalanek. Przedmiotem kultu w tym sanktuarium jest niewielka, pochodząca z XV wieku figurka przedstawiająca Pietę.

Kiedy podeszliśmy do kaplicy, okazała się ona zamknięta. Jednak po chwili w pobliskim ogrodzie ukazała się siostra zakonna i chętnie wpuściła nas do środka świątyni. Ta mała wewnątrz i wybudowana bez przepychu budowla napełniła nas spokojem i po wyjściu z niej czuliśmy się naprawdę wyciszeni. A figurka Piety? No cóż, aby ją dostrzec nie trzeba patrzeć na ołtarz główny, a na prawą ścianę, w której wnęce umieszczono ten przedmiot kultu.

Stary Browar – czyli, gdzie warto zjeść, napić się i przenocować w Kościerzynie

Tuż obok rynku w Kościerzynie znajdziesz miejsce, które poza ciekawą historią zaoferuje Ci bardzo smaczną kuchnię, miejscowe trunki, a nawet miejsca noclegowe.

Stary Browar w Kościerzynie powstał w połowie XIX wieku, a lata jego świetności przypadały na okres międzywojenny. Później przez długi czas był nieużywany i jego budynki popadały powoli w ruinę. Na całe szczęście udało się wznowić jego działalność i to w poszerzonej formie.

Dzisiaj korzystając z własnego ujęcia wody i wielowiekowej tradycji wywodzącej się jeszcze z XVI wieku Stary Browar w Kościerzynie produkuje doskonałe piwa regionalne.

Jedzenie, picie i noclegi to tylko część atrakcji, które tam znajdziesz. Jeśli jesteś bowiem ciekawy, jak produkuje się regionalny złoty trunek, to koniecznie wybierz się na spacer po Starym Browarze. Podczas tej kilkudziesięciominutowej wycieczki poznasz historię tego miejsca, ciekawostki o pracy browarników, a na dodatek będziesz mógł skorzystać z degustacji produkowanych w Starym Browarze trunków.

Jeśli po tym tekście złapałeś kaszubskiego bakcyla, to już niedługo w kolejnych naszych artykułach przeczytasz o innych niesamowitych i ciekawych miejscach na Kaszubach.