Białowieski Park Narodowy i leżąca w jego sercu Białowieża to miejsca, które warto odwiedzić. To tam odkryjesz piękno prastarej puszczy polskiej. Zobaczysz także zwierzęta, które przemierzały polskie lasy w czasach Mieszka I i poczujesz prawdziwe zjednoczenie z przyrodą. Pokażemy Ci miejsca warte uwagi i dziki świat, o który walczyła Simona Kossak (bohaterka jednego z ostatnich filmów Adriana Paska).
Kilka ciekawostek o Białowieskim Parku Narodowym
Białowieski Park Narodowy pod obecną nazwą i w obecnych granicach powstał w 1947 roku. Jednak już przed II wojną światową w 1932 roku powołano Park Narodowy w Białowieży. Jego tereny zostały jednak po wojnie podzielone na dwa państwa – Polskę i Białoruś – i konieczne było ustanowienie nowych granic parku.
W 1979 roku Białowieski Park Narodowy został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako obiekt przyrodniczy i jak do tej pory jest jedynym tego typu obszarem w Polsce znajdującym się na tej liście.
Sercem Białowieskiego Parku Narodowego jest Białowieża, do której na polowania zjeżdżali polscy i rosyjscy władcy. O miejscach, w których się zatrzymywali i które tworzyli, opowiemy Ci w dalszej części tekstu.
Symbolem Białowieskiego Parku Narodowego jest żubr. Populacja tego największego w Europie ssaka lądowego na szczęście zaczyna się powoli odradzać. Na całym świecie żyje około 9100 sztuk, z czego w Polsce około 2500 osobników. Większość z nich można spotkać na wolności. O ciekawostkach z nimi związanych dowiesz się poniżej.
Białowieski Park Narodowy uznawany jest za najlepiej zachowany europejski naturalny las nizinny, w którym można wydzielić trzy główne typy leśne. Pierwszym z nich jest bór, w którym większość drzew stanowią iglaki. Kolejny to ols, w którym bagienne siedliska porasta olsza czarna. Trzeci nazywany jest grądem i charakteryzuje się przewagą dębów i grabów.
Muzeum Przyrodniczo-Leśne
Białowieskiego Parku Narodowego
W Białowieży na terenie Parku Pałacowego znajdziesz najstarsze w polskich parkach narodowych muzeum przyrodnicze. Zainaugurowało ono swoją działalność pod koniec lat 20-tych XX wieku, a jego ekspozycja udostępniona została w dawnym Pałacu Carskim. Niestety, budynek ten nie dotrwał do naszych czasów.
Po II wojnie światowej w miejscu zburzonego pałacu wybudowano spory kompleks muzealno-hotelowy, który przejął rolę promowania Białowieskiego Parku Narodowego. W 2004 roku po gruntownej modernizacji, która trwała 4 lata, otwarto tam ekspozycję uważaną za jedną z najnowocześniejszych wystaw przyrodniczych w Europie.
Musimy przyznać, że wystawa stała Muzeum Przyrodniczo-Leśnego Białowieskiego Parku Narodowego wywarła na nas dość duże wrażenie, a nie była jedyną atrakcją, jaką w tym ośrodku mogliśmy oglądać. Zaprezentowano tam również ekspozycję czasową przedstawiającą zdjęcia i obrazy związane z parkiem narodowym.
Jeśli nie masz lęku wysokości i lubisz patrzeć na świat z góry, to proponujemy Ci skorzystać również z wieży widokowej, która znajduje się w budynku muzeum. Można z niej spojrzeć na tereny zielone okalające dawny Pałac Carski.
Muzeum Przyrodniczo-Leśne im. prof. J. Miklaszewskiego
Białowieża, Park Pałacowy 11
w okresie 16 IV – 15 X – pon.-pt. 9:00-16:30; sob.-nd. 9:00-17:00
w okresie 16 X – 15 IV – wt.-nd. 9:00 – 16:00
ceny biletów: normalny 16 zł (KDR 12,80 zł), ulgowy 10 zł (KDR 8 zł), audioprzewodnik 4 zł
Rezerwat Pokazowy Żubrów
Białowieski Park Narodowy
Jeśli spacerując po Białowieskim Parku Narodowym nie natknąłeś się na żubra, to nic straconego. Aby poznać duże ssaki zamieszkujące te tereny, wystarczy udać się do Rezerwatu Pokazowego Żubrów znajdującego się około 3 km od Białowieży.
Zagroda ma powierzchnię 27 ha i zorganizowano na niej wybiegi dla większości dużych zwierząt zamieszkujących Białowieski Park Narodowy. Wśród drzew i łąk poznasz takie okazy jak: żubry, żubronie, dziki, łosie, jelenie, sarny czy koniki polskie. Zobaczysz też największego kociego drapieżnika Europy – rysia.
W 2018 roku przy Rezerwacie Pokazowym Żubrów został otwarty Pawilon Edukacyjny. Przygotowano w nim interaktywną i multimedialną wystawę edukacyjną. Dzięki niej poznasz świat żubrów oraz to, jak zmieniała się ich populacja. A to nie wszystko, bo dowiesz się z niej, jak żyje i umiera las – ale czy naprawdę umiera?
W Pawilonie Edukacyjnym znaleziono również miejsce na wystawy czasowe, które pokazują piękno Białowieskiego Parku Narodowego. My trafiliśmy tam na ekspozycję obrazów i fotografii natury tych rejonów.
Rezerwat Pokazowy Żubrów
w okresie 16 IV – 15 X – pon.-nd. 9:00-17:00
w okresie 16 X – 15 IV – wt.-nd. 9:00-16:00
ceny biletów: normalny 20 zł (KDR 16 zł), ulgowy 12 zł (KDR 9,60 zł)
Szlaki Piesze i Rowerowe
Białowieski Park Narodowy
Na terenie Białowieskiego Parku Narodowego wyznaczono kilka ciekawych szlaków pieszych i rowerowych. Przemieszczając się nimi poznasz piękno dzikiej natury, która przypomina, jak bardzo człowiek zmienił swoje środowisko. Poniżej wskazujemy Ci kilka z nich.
Wilczy Szlak – spacerując nim ujrzysz malownicze nadrzeczne łąki i bory bagienne, zobaczysz też na nim kolejkę wąskotorową i głaz narzutowy, który jest pomnikiem przyrody.
Tropem Żubra – na jego trasie odkryjesz trzy miejsca, w których pracownicy Białowieskiego Parku Narodowego dokarmiają żubry.
Carska Tropina – na tym szlaku będziesz iść doliną Narewki po starej carskiej drodze, poznasz na nim środowiska grądów i olsów oraz dowiesz się, czy martwe drzewa są naprawdę całkiem martwe.
Wokół Uroczyska Głuszec – szlak ten prowadzi wokół Uroczyska Głuszec, które przed laty było dużą ostoją głuszców.
Przez Trzy Zbiorowiska – na tej krótkiej ścieżce edukacyjnej przygotowano dwanaście przystanków oznaczonych tablicami informacyjnymi, które przybliżą Ci otaczającą przyrodę.
Żebra Żubra – ta krótka ścieżka przyrodnicza łączy Białowieżę z Rezerwatem Pokazowym Żubrów, o którym wspominaliśmy Ci powyżej.
Pamiętaj o tym, że nie wszystkie szlaki i ścieżki, które znajdziesz w Białowieskim Parku Narodowym, zostały udostępnione do samodzielnego zwiedzania. Część z nich musisz pokonywać z licencjonowanym przewodnikiem.
Obręb Ochronny Rezerwat
ceny biletów: normalny 8 zł, ulgowy 4 zł
Co zobaczyć w Białowieży?
Stolicą Białowieskiego Parku Narodowego jest niewielka wieś Białowieża, której nowożytna historia zaczyna się w XIV wieku. Była ona wtedy wsią przygraniczną, więc wpływ miała wielokulturowa społeczność tych terenów. Zobacz, co oferuje turystom.
Park Pałacowy w Białowieży
Gdy pod koniec XIX wieku car postanowił wybudować sobie w Białowieży pałacyk myśliwski, wokół niego powstał Park Pałacowy. Zaprojektował go znany architekt zieleni Walerian Kronenberg. Na jego terenie znajdziesz najstarszy budynek w Białowieży – Dworek Gubernatora Grodzieńskiego. Architektura tej budowli do dzisiaj budzi zachwyt i robi wrażenie na każdym, kto odwiedza stolicę Białowieskiego Parku Narodowego.
W Parku Pałacowym odkryjesz również najstarszy zabytek Białowieży, którym jest kamienny obelisk upamiętniający polowanie króla Augusta III Sasa. Odbyło się ono w pobliskiej puszczy w 1752 roku i nie można go było zaliczyć do humanitarnych. Prawie 1000 naganiaczy zapędzało zwierzęta do sideł, a następnie wpuszczano je do zamkniętego zwierzyńca, by polujący mogli w spokoju je zabijać, gdy będą przebiegać przed trybuną.
Poza odwiedzeniem opisanych powyżej zabytków, proponujemy Ci spacer alejkami parku wokół znajdujących się w nim stawów. Jeśli pojawisz się tam wcześnie rano, to możesz natknąć się nie tylko na ptaki, ale i „grubszego zwierza” – np. łosia.
Skansen Architektury Drewnianej
Ludności Ruskiej Podlasia
Kolejnym miejscem, które chcemy Ci polecić, gdy będziesz odwiedzać Białowieżę, jest prywatny Skansen Architektury Drewnianej Ludności Ruskiej Podlasia. Miejsce to powstało na przełomie lat 70-80-tych XX wieku. Inicjatorem i głównym organizatorem tego obiektu jest prof. Anatol Odzijewicz.
Spacerując po terenie skansenu zobaczysz m.in.: wiatrak koźlak kryty gontem, majsternię (warsztat), stodołę, banię, chatę ze wsi Klejniki, chatę ze wsi Czyżyki czy kaplicę prawosławną pw. św. Aleksandra Newskiego.
Skansen ten jest doskonałym miejscem na poznanie warunków życia i kultury mieszkańców tych terenów na przełomie XIX i XX wieku. Doskonale można tam też wypocząć.
Cerkiew św. Mikołaja
Przy wschodniej bramie prowadzącej do Parku Pałacowego w Białowieży znajduje się wybudowana w 1897 roku Cerkiew św. Mikołaja. Fundatorem tej pięknej świątyni był nie kto inny jak car Aleksander III. Nie doczekał on jednak jej otwarcia. Tym zajął się jego następca, a zarazem ostatni car Rosji – Mikołaj II Romanow.
Cerkiew św. Mikołaja, a dokładnie plac przed nią, był niestety świadkiem straszliwych zbrodni. Miało to miejsce podczas II wojny światowej. Hitlerowcy w okresie od 9 września 1942 roku do 17 września 1943 roku na okalających świątynię drzewach powiesili w publicznych egzekucjach ponad 90 osób.
Aby nie kończyć tego opisu tak strasznymi historiami, dodamy jednak, że wnętrza Cerkwii św. Mikołaja w Białowieży kryją w sobie jedyny w Polsce ikonostas wykonany z chińskiej porcelany.
Wieże widokowe w Białowieży
Na zakończenie chcielibyśmy Cię zainteresować wizytami na wieżach widokowych. Jest ich w Białowieży kilka i możesz z nich obserwować przyrodę Białowieskiego Parku Narodowego. Poniżej znajdziesz mapkę z zaznaczonym ich umiejscowieniem. A kiedy sią na nie najlepiej wybrać? Polecamy złote godziny o poranku i zachodzie (czyli godzina po wschodzie i godzina przed zachodem słońca).
Jeśli spodobał Ci się Białowieski Park Narodowy, odwiedź pozostałe polskie Parki Narodowe, a zobaczysz, jak piękną naturę mamy w naszym kraju.