Pruszków – atrakcje w mieście, gdzie rządziła mafia

Pruszków - co zobaczyć atrakcje

W latach 90-tych XX wieku Pruszków kojarzył się większości Polaków z dużymi przekrętami, morderstwami i bezkarnością polskiej mafii. Trochę później z młodym utalentowanym piłkarzem, który w przyszłości miał sławić polski futbol. Robert Lewandowski w Zniczu Pruszków grał dwa sezony, w każdym wywalczając z drużyną promocję do wyższej ligi. Co jeszcze warto wiedzieć o Pruszkowie?

Tworki

Naszą podróż po Pruszkowie zaczynamy od… szpitala psychiatrycznego w Tworkach. Jest on jedną z pierwszych tego typu placówek na terenie naszego kraju i najstarszą wybudowaną w stylu pawilonowym. Został wzniesiony pod koniec XIX wieku i od tego czasu pełni swoją medyczną funkcję. Na jego terenie znajdziesz ciekawe architektonicznie budynki w stylach: eklektycznym i art deco. Na uwagę zasługuje też kościół w stylu ormiańskim i zabytkowy cmentarz z ciekawymi nagrobkami.

Teren szpitala otaczają piękne tereny zielone, przez które przepływa rzeka Utrata. Nazwę tę otrzymała ona jednak dopiero na przełomie XIX i XX wieku i pochodzi ona najprawdopodobniej od położonej nad jej brzegami karczmy. Wcześniej nazywano ją Nrową. Trudne do wymówienia? Słowo to wywodzi się z praindoeuropejskiego rdzenia oznaczającego „wodę”.

Gdy będziesz przy wejściu na teren szpitala, zwróć uwagę na mały obdrapany budynek znajdujący się przy torach WKD. Jest to stary kiosk biletowy. Dziś już nie dostaniesz tam biletów, można je nabyć w automacie na peronie. Niemniej warto przyjrzeć się tej niewielkiej budowli, która pamięta dawne czasy.

Park Potulickich

Po kilkuset metrach dochodzimy do najbardziej reprezentacyjnego parku, jakimi szczyci się Pruszków. Park Potulickich został założony w II połowie XIX wieku. Jego najważniejszą zaletą jest to, że ukształtowano go w zgodzie z harmonią otoczenia. Ścieżki nie zostały wytyczone na siłę, a alejki parkowe prowadzą do jego największych atrakcji.

Rekreacja na wodzie

W Parku Potulickich w Pruszkowie znajdziesz nie tylko ciszę i spokój, ale również możesz zakosztować rozrywki na wodzie. Na jego terenie umieszczono bowiem aż cztery stawy połączone kanałami. Latem przy brzegu jednego z nich możesz za darmo wypożyczyć kajak lub rower wodny i w pięknych okolicznościach przyrody przemierzać park na wodzie. Jak dla nas to bardzo fajny sposób na spędzenie wolnego czasu. Tym bardziej, że tuż przy wypożyczalni można dostać wyśmienite lody, więc po aktywnym spędzaniu czasu śmiało możesz sięgnąć po tę atrakcję dla podniebienia.

Pałac Potulickich w Pruszkowie

Jeśli lubisz podziwiać architekturę, to spacerując po Parku Potulickich nie będziesz zawiedziony. W jego południowo-zachodniej części stoi wybudowany w XIX wieku pałac, który początkowo był siedzibą rodu Potulickich. Z biegiem lat zamieszkiwali go również inni znani ludzie: warszawski bankier, rosyjski kupiec, a podczas II wojny światowej niemiecki komisarz miasta. Od 1975 roku wnętrza Pałacu Potulickich w Pruszkowie zajmuje Urząd Stanu Cywilnego.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego

Tuż przy Pałacu Potulickich w budynku jego dawnej oficyny mieści się bardzo ciekawe Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego. Zostało ono uruchomione w 1975 roku z inicjatywy Stefana Woydy. Ten polski archeolog podczas swoich prac badawczych odkrył, że na terenach okalających Pruszków znajdowało się wysoce wyspecjalizowane centrum metalurgiczne. Może nie byłoby to nic dziwnego, gdyby nie fakt, że działało ono od II w. p.n.e. do IV w. n.e.

W Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego znajdziesz wiele ciekawych eksponatów wydobytych podczas prac archeologicznych. Ale to nie wszystko. Muzeum przygotowało interaktywne skarbnice wiedzy, które poszerzą Twoje horyzonty o wiele ciekawostek dotyczących metalurgii i życia w dawnych wiekach. Wiedza ta jest tak interesująco podana, że nawet najmłodsi zwiedzacze doskonale się bawią.

Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego, pl. Jana Pawła II 2, Pruszków
Godziny otwarcia: sobota i niedziela 11:00-15:00
Wstęp do muzeum jest bezpłatny

Park Anielin

Jeśli Park Potulickich jest dla Ciebie zbyt „gęsty”, to wystarczy, że przejdziesz na drugą stronę ulicy Bolesława Prusa i znajdziesz się w mniejszym i mniej zadrzewionym Parku Anielin. Czemu jest mniej zadrzewiony? Otóż w okresie międzywojennym toczyły się spory własnościowe o ten teren, a mieszkańcy wycinali drzewa na opał.

W Parku Anielin umieszczono sztuczną plażę, boisko do siatkówki plażowej czy szlaki aktywności sportowej przystosowane również dla seniorów. Natomiast mali mieszkańcy Pruszkowa doskonale bawią się na ustawionych tam bezpiecznych placach zabaw.

Otwarty w latach 30-tych XX wieku Park Anielin był pierwszym ogólnodostępnym parkiem w Pruszkowie. Nie ma się więc co dziwić, że był tłumnie odwiedzany przez ówczesnych mieszkańców miasta. Organizowane w nim były liczne festyny, zawody strzeleckie, a zimą łyżwiarskie. W ciepłe letnie wieczory przychodziły do niego pary, które chciały potańczyć.

My co prawda nie tańczyliśmy w Parku Anielin, ale skorzystaliśmy z rozstawionych na sztucznej plaży palet imitujących sofy i stoliki i zjedliśmy tam drugie śniadanie.

Muzeum Dulag 121

W 2010 roku na terenach dawnych Warsztatów Kolejowych w Pruszkowie otwarte zostało Muzeum Dulag 121. Przypomina ono o mrocznych czasach tuż po powstaniu warszawskim, gdy cywilna ludność Warszawy została wysiedlona ze swojego miasta, które na zawsze miało zostać zrównane z ziemią.

W Muzeum Dulag 121 znajdziesz relacje uczestników tamtych wydarzeń. Ich opowiadania zostały zebrane i są prezentowane w formie nagrań audio. Słuchając ich będziesz mógł również obejrzeć stare fotografie, listy i dokumenty. A to nie wszystko. Dwa razy w tygodniu we wtorki i środy odbywają się warsztaty dla dzieci, które mają na celu zachęcić maluchy do poznawania historii. Również w tym celu powołano przy muzeum dwa kluby: Klub Bardzo Młodego Historyka i Klub Młodego Historyka. Według nas takich inicjatyw powinno być w naszym kraju więcej i na pewno będziemy kibicować takim akcjom.

Muzeum Dulag 121, ul. 3-go Maja 8a, Pruszków
Godziny otwarcia: wt.-śr. 9:00-17:00, czw. 12:00-19:00, pt. 9:00-16:00, sob. 12:00-16:00, ndz. 11:00-16:00
Bilety wstępu: normalny 6 zł, ulgowy 4 zł, w niedzielę bilet rodzinny w cenie 6 zł – wtorek jest dniem wstępu bezpłatnego

Park Mazowsze w Pruszkowie

Po wysłuchaniu relacji w Muzeum Dulag 121 warto na chwilę dać odpocząć umysłowi. My w tym celu odwiedziliśmy kolejny z licznych parków, jakimi może poszczycić się Pruszków. Park Mazowsze nazywany jest też potocznie „glinkami”. Nazwa ta pochodzi od wyrobisk gliny, z której w XIX wieku wyrabiano cegły. Pamiątkami po nich są dwa zbiorniki wodne. Przy większym z nich uruchomiono kąpielisko strzeżone.

Na terenie Parku Mazowsze wydzielono też miejsca na ognisko, altanę czy pomost. Przygotowano place zabaw, boisko oraz ścieżkę zdrowia. Włodarze miasta nie zapomnieli również o miłośnikach wędkowania. Dla nich przygotowano miejsca, na których mogą oddawać się swojemu hobby.

Jako ciekawostkę powiemy Wam, że powstały w 2007 roku nowy Park Mazowsze już w 2009 roku otrzymał wyróżnienie w konkursie na „Najpiękniejszy Park Mazowsza„. Nam bardzo spodobało się to miejsce i gdyby nie brak czasu, chętnie zostalibyśmy tam na dłużej.

Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP w Pruszkowie

W dzielnicy Żbików stoi wybudowany na początku XX wieku Kościół Niepokalanego Poczęcia NMP. Jest to świątynia ustawiona na fundamentach XV-wiecznego kościoła, z którego pozostał do dzisiaj pięknie rzeźbiony ołtarz główny.

Kościół Niepokalanego Poczęcia w Pruszkowie ma dość burzliwą historię. Tuż po oddaniu go do użytku jego wieża została uszkodzona podczas walk niemiecko-rosyjskich w tzw. Bitwie o Pruszków. Późniejsze prace związane z odbudową i wykończeniem wnętrz przerwała II wojna światowa, a w latach 80-tych XX wieku silny wiatr uszkodził po raz kolejny wieżę.

Miłośników historii zainteresuje zapewne fakt, że to właśnie w tej świątyni podczas II wojny światowej mieścił się magazyn broni Związku Walki Zbrojnej, przekształconego później w Armię Krajową.

Galeria Figur Stalowych

Chcesz spotkać Transformersa? A może marzysz o tym, aby zasiąść na Żelaznym Tronie z „Gry o Tron”? Nic prostszego. Wybierz się do Galerii Figur Stalowych w Pruszkowie. Znajdziesz tam wiele ciekawych postaci i przedmiotów rodem z filmowych opowieści, ale nie tylko.

Gdzie mieści się, obecnie już międzynarodowa, Galeria Figur Stalowych? Nie zgadniesz. Bo kto by pomyślał, że w punkcie skupu złomu można odnaleźć takie cudeńka.

W 2011 roku, gdy na polskim rynku złomu zapanował kryzys, właściciele skupu postanowili nie poddawać się i tak powstała pierwsza rzeźba wykonana ze złomu. Dokładnie był to silnik V8, który stał się stolikiem ze szklanym blatem. Dzisiaj, 10 lat po swoich początkach, galeria liczy ponad 600 figur i tworzy dla niej 120 artystów z całego świata.

Galeria Figur Stalowych, ul. Przejazdowa 17, Pruszków
Godziny otwarcia: pon.-pt. 8:00-17:00, sob. 8:00-18:00, ndz. 10:00-18:00
Bilety wstępu: normalny 20 zł, ulgowy 15 zł

Dworzec kolejowy PKP – Pruszków

Wracając do centrum miasta nie sposób ominąć całkiem ładnego dworca kolejowego. Wybudowany w latach 20-tych, w stylu dworkowym, budynek stacyjny był następcą XIX-wiecznej konstrukcji drewnianej, która ucierpiała podczas I wojny światowej.

Do dnia dzisiejszego zabudowania dworcowe oraz przyległa do nich infrastruktura architektoniczna nie uległy większym zmianom. Dzięki temu możesz poznać, jak odbudowywano zniszczoną w I wojnie światowej architekturę kolejową.

Park im. Tadeusza Kościuszki

Kolejnym miejscem, do którego warto zajrzeć, jest niewielkich rozmiarów park noszący imię wielkiego polskiego wodza – Tadeusza Kościuszki. Mimo tego, że powierzchnią ustępuje Parkowi Potulickich, to znalazło się na jego terenie kilka ciekawych obiektów, które warto zobaczyć.

My na początek udaliśmy się w stronę niewielkiej tężni, przy której chwilę wypoczęliśmy i nawdychaliśmy się bogatego w mikroelementy powietrza. Tuż obok niej znajduje się bardzo ciekawa fontanna o nazwie „Mali Muzykanci”. Mimo, że wydawało nam się, że jest starsza, to powstała w 2010 roku. Poza bardzo ciekawą architekturą przedstawiającą dzieci grające na różnych instrumentach, fontanna gra różne melodie. Aby ich posłuchać, przyjdź w to miejsce o 10:00, 15:00 lub 20:00. Jako ciekawostkę dodamy, że projektantką „Małych Muzykantów” jest Dorota Dziekiewicz-Pilich, która zaprojektowała i wykonała statuetkę muzyczną „Fryderyka”.

Dosłownie kilkadziesiąt kroków dalej pośród drzew znaleźliśmy tablice, na których umieszczono to, co podróżnikom podoba się najbardziej – mapy. Nie były to jednak współczesne plany, a historyczne przedstawienia graficzne okolic Pruszkowa.

Pałac Sokoła

Najważniejszym z obiektów mieszczących się w parku im. Tadeusza Kościuszki jest Pałac Ignacego Więckowskiego. Został on wybudowany na polecenie jednego z największych wytwórców kafli w 1876 roku. Później przechodził do rąk kolejnych właścicieli, aby w końcu trafić do Stowarzyszenia Księży Emerytów Kurii Gnieźnieńskiej.

Działania wojenne doprowadziły do zniszczeń, na których odremontowanie nie było stać księży. I tak w latach 20-tych XX wieku Pałac Ignacego Więckowskiego trafił pod opiekę Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. To właśnie od nazwy tej instytucji pochodzi obecna nazwa budynku – Pałac Sokoła.

Kilka lat temu Pałac Sokoła w Pruszkowie przeszedł renowację przywracającą mu pierwotny wygląd. Nowszym elementem, który pozostał w jego bryle, jest znajdujący się na wieży zegar. Jego twórcą jest Marek Górski – artysta, którego dziełem jest również zegar z wieży Zamku Królewskiego w Warszawie.

Odwiedzając Pruszków nie przypuszczaliśmy, że kryje w sobie tyle ciekawych miejsc. To kolejne miasteczko w okolicach Warszawy, które warto odwiedzić. Poświęcając mu cały dzień nie będziesz zawiedziony.

8 Comments

  1. Brzoza. 11

    Bardzo ciekawy artykuł. Nie wiedziałam, że Pruszków jest tak zadbanym , pełnym zabytków i zieleni miastem.🤗👏🙂

  2. antekwpodrozy

    Ciekawy ten Pruszków. A ja zawsze myślałem że to dzielnica Warszawy 🙂

Powiedz nam, co sądzisz o tym artykule