Dąbrowa Górnicza – co zobaczyć w mieście nieoczywistym

Nie ma co ukrywać, Dąbrowa Górnicza nie jest miastem wybitnie turystycznym. Nie ściągają do niej rzesze żądnych wrażeń wczasowiczów. W tym śląskim mieście nie ma też głośnych na całą Polskę zabytków. A jednak uważamy, że warto do niej zajrzeć i zostać na chwilę. Gwarantujemy Ci, że nie będziesz zawiedziony. Popatrz, co warto zobaczyć w Dąbrowie Górniczej.

Gdzie leży i jak dotrzeć do Dąbrowy Górniczej?

Dąbrowa Górnicza jest największym powierzchniowo miastem województwa śląskiego. Swoimi rozmiarami prześciga w tej rywalizacji nawet Katowice, od których oddalona jest o niecałe 20 km na północny-wschód.

Bliskość stolicy województwa oraz umiejscowienie w Dąbrowie Górniczej oddziału ArcelorMittal Poland (największego producenta stali w Polsce) spowodowały, że dojazd do miasta jest dobry. My na środek transportu wybraliśmy tym razem kolej. Dojazd z Warszawy zajął nam 2,5 godziny liniami Inter City. Przez miasto przechodzi też kilka dróg krajowych, a w pobliżu wiedzie autostrada A4.

Jeśli wybierzesz się do Dąbrowy Górniczej pociągiem, to niech nie przerazi Cię wygląd dworca kolejowego. Stary ceglany budynek jest już nieużywany i zdążyła go pokryć roślinność (na jego dachu zobaczysz nawet młode drzewa), a nowy jest dopiero w planach i budowie. Główną zaletą korzystania z PKP jest to, że stacja mieści się praktycznie w centrum miasta.

Murale

Już po wyjściu z dworca PKP natknęliśmy się na pierwszy z murali. Później odkryliśmy jeszcze kilka, a sądzimy, że jest ich znacznie więcej. Dzięki pierwszemu muralowi poznaliśmy jednego ze sławnych mieszkańców Dąbrowy Górniczej. Był nim Zdzisław Badocha (psełdonim Żelazny), legendarny dowódca Armii Krajowej.

Innym również historycznym muralem jest ten umieszczony na budynku Zespołu Szkół Technicznych, mieszczącym się na terenie Parku im. gen. Józefa Hallera. Przedstawia on robotników zrzeszonych w „Solidarności” i upamiętnia 30-lecie porozumień sierpniowych.

Natomiast jeśli nie obca Ci profilaktyka zdrowia, to udaj się na ulicę Legionów Polskich i spójrz na budynek szpitalnego SOR-u. Zobaczysz tam mural nawołujący do walki z nowotworami. Seria „Pokonaj raka” pojawiła się też już w niedalekim Sosnowcu.

Dąbrowa Górnicza ma oczywiście więcej murali, ale przyjemność ich odkrywania pozostawiamy już Tobie.

Kościół św. Barbary w Dąbrowie Górniczej

Na przełomie XIX i XX wieku nastąpił dynamiczny rozwój Dąbrowy Górniczej. Wiązało się z tym również zapotrzebowanie na budowę nowych świątyń, do których mogliby uczęszczać mieszkańcy. I to właśnie dlatego w 1882 roku wybudowano kościół św. Barbary. Przez ponad pół wieku był on świątynią ewangelicką. Dopiero w latach 50-tych XX wieku kościół trafił do wyznawców nurtu rzymskokatolickiego.

Na początku XXI wieku stan kościoła budził wiele do życzenia. Według miejskiego inspektora budowlanego budynek groził zawaleniem. Nowy proboszcz podjął się trudnego zadania remontu świątyni i musimy przyznać, że wywiązał się z niego bardzo dobrze.

Odwiedzając kościół św. Barbary w Dąbrowie Górniczej, zwróć szczególną uwagę na:

• organy Schlag und Soehne z 1871 roku
• zabytkowy krzyż wiszący nad tabernakulum, który pochodzi z XVI wieku
• sprowadzone z Włoch stacje drogi krzyżowej
• piękne witraże przedstawiające św. Barbarę oraz innych świętych.

Kopalnia Ćwiczebna „Sztygarka”

Tuż obok murów okalających kościół św. Barbary znajduje się wejście do Kopalni Ćwiczebnej „Sztygarka”. Do 1994 roku młodzi adepci sztuki górniczej szkolili się w sztolniach tej kopalnii przed wyruszeniem do prawdziwych, dużo głębiej położonych miejsc swojej pracy.

Czemu piszemy o tym obiekcie? Należy on do pobliskiego Muzeum Miejskiego i można go zwiedzać. Muzealnicy przygotowali niezwykle ciekawą trasę multimedialną, z której dowiesz się wiele o tym, jak wygląda praca górnika oraz poznasz maszyny, którymi pracuje pod ziemią. Spacer przez wyrobisko jest niezwykle emocjonujący. Jednak zanim się w niego udasz, pamiętaj, że ze względów bezpieczeństwa nie wolno wchodzić do kopalni w klapkach czy szpilkach. Warto też zabrać ze sobą cieplejsze ubranie, bo w końcu schodzisz pod ziemię.

Kopalnia Ćwiczebna „Sztygarka”, Dąbrowa Górnicza, ul. Górnicza 41
Godziny wejść: wtorek i sobota 9:00, 11:00, 13:00, czwartek i niedziela 13:00, 15:00, 17:00, dodatkowo w niedzielę wejście o 11:00 (czas zwiedzania ok. 45 min)
Cena biletu wstępu: normalny 12 zł, ulgowy 6 zł (niedziela – wstęp wolny)

Muzeum Miejskie – „Sztygarka”

W dawnym budynku jednej z najstarszych i największych szkół technicznych w Polsce mieści się dzisiaj Muzeum Miejskie w Dąbrowie Górniczej. Placówka ta jest jedną z najciekawszych, jakie ostatnio odwiedzaliśmy i z całą odpowiedzialnością możemy Ci ją polecić.

Bogate zbiory, które zostały zgromadzone w „Sztygarce”, bo tak nazywane jest też to muzeum, przedstawiają nie tylko historię regionu czy przemysłu. Wśród prezentowanych wystaw znalazły się też eksponaty pochodzące z prywatnych zbiorów znanego podróżnika – Grzegorza Kuśpiela. Człowiek ten od ponad 25 lat uczestniczy w wielu wyprawach górskich, speleologicznych czy też etnograficznych. Jeśli zainteresuje Cię jego osoba, to zaplanuj tak czas, aby dotrzeć do Dąbrowy Górniczej na jego prelekcje, które odbywają się właśnie w „Sztygarce”.

Muzeum Miejskie „Sztygarka” w Dąbrowie Górniczej, ul. Legionów Polskich 69
Godziny otwarcia: wtorek, środa, piątek i sobota 9:00-14:00, czwartek 11:00-19:00, niedziela 11:00-18:00
Cena biletu wstępu: normalny 6 zł, ulgowy 3 zł (niedziela – wstęp wolny)

Park Militarno-Historyczny „Reduta”

Tuż obok Muzeum Miejskiego „Sztygarka” znajduje się na ogrodzonej przestrzeni Park Militarno-Historyczny „Reduta”. Wstęp do tego miejsca jest bezpłatny, co dodatkowo podnosi jego walory turystyczne.

Na świeżym powietrzu zgromadzono całkiem sporą kolekcję dział, wozów bojowych, czołgów, wyrzutni rakietowych, a nawet samolot myśliwski. Można też zobaczyć, jak wyglądały okopy. Niewątpliwie atrakcją, szczególnie dla młodszych zwiedzających, będzie możliwość zajrzenia do wnętrz maszyn bojowych zgromadzonych w Parku Militarno-Historycznym „Reduta”. Podobno istnieje też możliwość przejażdżki wozem opancerzonym SKOT.

Kościół NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej

Najważniejszą świątynią Dąbrowy Górniczej jest Kościół NMP Anielskiej Pani Dąbrowy Górniczej i Matki Zagłębia. Kościół ten wybudowano na przełomie XIX i XX wieku i już od początku swojego istnienia był miejscem szczególnym dla wiernych. Stało się to za sprawą obrazu patronki, który zasłynął z wielu cudów i łask.

Kościół NMP Anielskiej w Dąbrowie Górniczej jest pierwszym w Polsce sanktuarium, któremu nadano tytuł bazyliki. Uczynił to w 1901 roku papież Leon XIII. Już z zewnątrz ta strzelista neogotycka świątynia robi spore wrażenie. Po wejściu do jej wnętrz odczuć można spokój i wzniosłość tego miejsca. Szczególną uwagę zwróć na postać Najświętszej Marii Panny umieszczoną na ołtarzu. Została ona wykonana z drzewa cyprysowego i posiada naturalne rozmiary. Gdy będziesz iść w jej kierunku, na pewno zauroczą Cię też pięknie zdobione ściany Kościoła NMP Anielskiej.

Pałac Kultury Zagłębia

11 stycznia 1958 roku oddano do użytku kolejny z ważnych dla Dąbrowy Górniczej budynków. Początkowo nosił on nazwę Dom Kultury Zagłębia, ale dość szybko przyjął miano Pałacu Kultury Zagłębia. Miejsce to od początku swojego istnienia aż do dnia dzisiejszego jest jednym z głównych punktów kulturalnych Dąbrowy Górniczej.

W Pałacu Kultury Zagłębia działały i nadal działają najróżniejsze kluby, stowarzyszenia, galeria sztuki, teatr czy kino. To właśnie w tym miejscu swoją siedzibę znalazł jeden z najstarszych i najbardziej utytułowanych klubów filmowych w Polsce – Amatorski Klub Filmowy „Zagłębie”. Jego członkowie nie tylko dyskutują i uczą się sztuki filmowej, ale kręcą również krótkometrażowe filmy, które z powodzeniem wystawiane są na międzynarodowych festiwalach. Jeśli chcesz zobaczyć, co dzieje się w Pałacu Kultury Zagłębia, to zajrzyj na jego kanał filmowy.

Spacerując przed Pałacem Kultury Zagłębia w Dąbrowie Górniczej, zobaczysz dwa pomniki. Pierwszy z nich nosi nazwę Pomnik Bohaterom Czerwonych Sztandarów i po przemianach ustrojowych w Polsce miał zostać zniszczony. Mieszkańcy nie pozwolili jednak tego zrobić i stoi do dzisiaj, choć co jakiś czas podnoszą się głosy, aby go wyburzyć. Drugi pomnik, a właściwie ławeczka, nie musi się obawiać o swoją przyszłość. Jest apolityczny, więc nic mu nie grozi. Ciekawostką jest to, że Ławeczka Jimiego Hendriksa została odsłonięta przez sobowtórów Lecha Wałęsy, Chucka Norrisa i Elvisa Presleya.

Pałacyk Dezona

Idąc dalej, tuż obok Centrum Handlowego „Pogoria”, w Parku Śródmiejskim znajdziesz wybudowany z cegły budynek. Pałacyk Dezona, bo taka jest jego nazwa, jest prezentem dyrektora Towarzystwa Francusko-Włoskiego dla jego żony (kiedyś to faceci mieli fantazję). Dziś trudno szukać do niego wejścia. Zostało zabezpieczone podczas remontu po usunięciu tarasu prowadzącego do pałacu.

W czasie II wojny światowej w Pałacyku Dezona swoją siedzibę miało gestapo, a w latach powojennych budynek zajmowany był przez milicję obywatelską i jej kontynuatorkę – policję. Gdy budowano galerię Pogoria, w opuszczonym już pałacyku wybuchł pożar, który strawił sporą część budynku. Na całe szczęście nie wyburzono go, a odremontowano. Niestety zrobiono to tylko z zewnątrz. Drzwi i okna zostały przysłonięte, co według nas jest wielką stratą. Chciałoby się zajrzeć do tych wnętrz pamietających drugą połowę XIX wieku. Może ktoś wpadnie na pomysł i w tym pięknym budynku umieści galerię sztuki lub ciekawe muzeum.

Fabryka Pełna Życia

Dąbrowa Górnicza to nie tylko największy zakład metalurgiczny PRL-u – Huta Katowice. W mieście tym przez wiele lat działała Dąbrowska Fabryka Maszyn E. Skoda. Jej właścicielem był twórca popularnej marki samochodów. Zakłady te w późniejszych latach zmieniały właściciela i przeznaczenie. Od 1959 roku mieściła się w nich Dąbrowska Fabryka Obrabiarek DEFUM, która w 2015 roku została zlikwidowana, będąc ostatnim dużym przedsiębiorstwem w województwie śląskim.

Opuszczone hale fabryczne zaczęły straszyć, ale na szczęście niezbyt długo, bo już w 2016 roku powstała koncepcja wykorzystania ich potencjału w kulturze. Powstała i jest do dzisiaj realizowana. Przez cztery lata w dawnych budynkach przemysłowych, nazwanych Fabryką Pełną Życia, odbyło się ponad 300 imprez kulturalnych. Mieszkańcy Dąbrowy Górniczej bawili się podczas koncertów, pokazów kina plenerowego, zlotów motoryzacyjnych czy warsztatów artystycznych.

Dąbrowa Górnicza nie poprzestaje jednak na tym. Powstały plany rewitalizacji tego miejsca i Fabryka Pełna Życia ma odzyskać swój dawny wielki blask i chwałę. Życzymy wszystkim zainteresowanym, aby ten pomysł się udał. A tymczasem zapraszamy Ciebie na odkrywanie postindustrialnych terenów.

Wypoczynek nad wodą – Dąbrowa Górnicza

Wielu ludziom Śląsk kojarzy się słusznie z przemysłem, jednak niewielu zdaje sobie sprawę, ile w tych rejonach jest zieleni. Jeśli więc pragniesz zakosztować odpoczynku wśród drzew lub nad wodą, to Dąbrowa Górnicza może zaoferować Ci kilka sporych parków oraz piękne i dobrze zagospodarowane akweny wodne.

Te ostatnie noszą wspólną nazwę Pogoria i są ponumerowane rzymskimi cyframi. Jeśli więc chcesz zakosztować natury, to udaj się nad Pogorię II, a sportów wodnych – wyskocz nad Pogorię IV (tam też znajduje się plaża naturystów). Najbardziej jednak popularnym zbiornikiem w Dąbrowie Górniczej jest Pogoria III z dużą plażą, położoną niedaleko Parku Zielona.

Jeśli zainteresowały Cię śląskie miasta, to koniecznie zajrzyj do Gliwic, Katowic i Nikiszowca. Gwarantujemy Ci, że będziesz zadowolony z tych wizyt.