Szkocja – droga na wyspę Skye

Nasza droga na wyspę Skye wiodła przez jedną z najpiękniejszych szkockich dolin, gdzie rozegrała się w XVII wieku masakra. Mijaliśmy niesamowite wodospady i jeziora skrywające krwawe tajemnice i legendy. Zahaczyliśmy o zamek, który bronił dostępu w głąb Szkocji przed Wikingami i późniejszymi najeźdźcami. Twierdzę będącą planem takich kultowych filmów jak „Nieśmiertelny” czy „James Bond”. A na Skye dotarliśmy nie promem, jak wielu turystów, a mostem, którego jeszcze nie było, gdy się rodziliśmy.

Glen Coe

Opuściwszy naszych znajomych, ruszyliśmy w kierunku noclegu, który mieliśmy zabukowany już na samej wyspie Skye. Po drodze chcieliśmy przejść się ponoć jedną z najpiękniejszych szkockich dolin. Leżała ona dokładnie na naszej trasie, więc nie musieliśmy nigdzie odbijać. Naszym wrogiem okazał się niestety czas. Gdy dotarliśmy do Glen Coe, było już popołudnie i zważając na dalszą drogę, nie mogliśmy się zatrzymać w tym miejscu na dłużej.

Natura w Glen Coe

Dolina ta powstała przed wiekami, a swoje początki zawdzięcza dawno już wygasłemu superwulkanowi. Dziś miejsca, gdzie kiedyś spływała wrząca i niszcząca lawa, pokryte są roślinnością i upstrzone licznymi strumieniami. Istny raj dla lubiących górskie wędrówki. Większość tras jest dość łatwa i nie powinna sprawiać trudności nawet początkującym wędrowcom. Nie oznacza to jednak, że ci bardziej zaawansowani będą się tam nudzić. Na pewno zainteresuje ich Aonach Eagach, skalisty grzbiet otoczony przepaściami i osuwiskami, który uważany jest za jedno z najniebezpieczniejszych przejść górskich w Szkocji.

Nawet jeśli nie lubicie łazić po górach, przyjedźcie w to miejsce. Droga A82, którą i my się poruszaliśmy, wije się wewnątrz doliny. A umiejscowione przy niej punkty widokowe oferują niesamowite widoki na góry, rozlewiska rzek i potoków oraz wodospady – chociażby takie jak The Meeting of the Three Waters.

Jedną z najciekawszych tras, dostępnych nawet dla rodzin z dziećmi, jest pętla Buachaille Etive Beag, która biegnie częściowo przez stary trakt wojskowy, z którego roztaczają się przepiękne panoramy.

Masakra w Glen Coe

Wyobraźcie sobie te surowe i baśniowe tereny zamieszkane przez górskie klany szkockie w XVII wieku. Był to czas, gdy w zjednoczonym już królestwie ścierały się dwie religie – katolicyzm i anglikanizm. Choć z podstawowych założeń dość podobne, to jednak różniące się. Przedstawiciele każdej z nich chcieli zdominować pozostałych mieszkańców wysp brytyjskich.

W końcu władca z Anglii postanowił, że Szkoci powinni złożyć mu przysięgę poddańczą. Część z nich zrobiła to dość szybko. Inni zwlekali, mając nadzieję, że Francuzi pomogą katolikom. Jednak gdy zbliżał się termin ultimatum, nawet klan MacDonald, któremu przewodził waleczny Alastair Maclan, musiał się opowiedzieć. Niestety zima była ciężka tego roku i gdy przywódca dotarł w końcu do Fort William, aby złożyć przysięgę na ręce komendanta garnizonu, okazało się, że ten nie ma uprawnień do jej przyjęcia. Dopiero tydzień później udało się dokonać tego aktu.

Wszystko byłoby dobrze, gdyby nie zwaśniony z MacDonaldami klan Campbellów. Jego przedstawiciele, zwolennicy króla Anglii Wilhelma III, zataili przed nim fakt złożenia przysięgi i podjudzili go do wysłania wojsk przeciw konkurentom. Głównodowodzącym tej jednostki był Robert Campbell. Myślicie, że po prostu zaatakował? To się grubo mylicie. Wykorzystali pretekst i wprosili się w gościnę, która trwała 12 dni. Potem niespodziewanie dokonał rzezi na wszystkich mieszkańcach Glencoe. Nie oszczędził ani kobiet, ani dzieci. Ci, którzy uciekli w góry, ginęli z głodu i mrozu.

Dzisiaj młodzież w szkołach uczy się o tym haniebnym czynie, można też znaleźć wiele odniesień w literaturze i poezji, powstawały też piosenki.

Glen Coe – góry, zieleń i wszechogarniający spokój

Glen Coe – nasza droga na wyspę Skye wiodła przez jedną z najpiękniejszych szkockich dolin

Glen Coe – krajobraz tego rejonu jest iście baśniowy

Piękne panoramy to domena całego rejonu Glen Coe

Główna droga na wyspę Skye wiedzie przez niezwykle malownicze tereny

Przemierzając dolinę Glen Coe, warto skorzystać z licznych szlaków górskich, które przystosowane są dla turystyki pieszej

Glen Coe – jeśli lubisz chodzić po górach, to będziesz wniebowzięty

Glen Coe – przez dolinę przepływają liczne rzeki, potoki i strumienie

Nocleg w takim miejscu musi nieść niezapomniane przeżycia

Piękne rozlewiska rzeczne ubarwiają i tak już niesamowite widoki w Glen Coe

Glen Coe to nie tylko łagodne pagórki, ale i niebezpieczne zwietrzałe skały

The Meeting of the Three Waters – pierwsze wodospady, przy których się zatrzymaliśmy w drodze na wyspę Skye

Jeden ze strumieni łaczacych sie przy The Meeting of the Three Waters

The Meeting of the Three Waters – koryto połączonych cieków wodnych

The Meeting of the Three Waters – parking przy punkcie widokowym

Loch Duich

Dalsza droga na wyspę Skye wiodła nas przez coraz piękniejsze tereny. W pewnym momencie Renia stwierdziła: „Musimy zatrzymać się tu na chwilę”. Zjechaliśmy na niewielki parking przed sporym motelem i wyskoczyliśmy z samochodu. Przed nami rozpościerał się cudowny widok na Loch Duich.

Co takiego szczególnego jest w tym miejscu? Jezioro to jest tak naprawdę jedną z odnóg głęboko wcinającego się w ląd fiordu morskiego. Dodatkowo otaczają je dość strome góry, które dodają mu mistycznego wyglądu.

Invershiel

Z tej małej miejscowości, w której się zatrzymaliśmy, mogliśmy zobaczyć krajobraz niczym z baśni – możecie zresztą ujrzeć go na zdjęciach i sami ocenić.
Ponoć w te okolice podziemnymi kanałami przedostaje się słynny już nie tylko w Szkocji potwór z Loch Ness. Ile w tym prawdy i czy istnieje, będziemy opisywać w jednym z kolejnych tekstów, w którym zawitamy nad najsłynniejsze szkockie jezioro.

Historia, której nie trzeba dziś dodatkowo potwierdzać, mówi natomiast o kolejnym krwawym wydarzeniu. Miało ono miejsce w pierwszej połowie XVIII wieku. Wojska angielskie zmierzające na miejsce jednej z najważniejszych w Szkocji bitew (Glen Shiel), dosłownie wyżynały i paliły większość napotkanych wiosek. Płacz rodzin poległych i zawodzenie dzieci było podobno słychać jeszcze przez wiele dni po opuszczeniu tych terenów przez Anglików.

Eilean Donan Castle

Może jednak skończymy już z tymi krwawymi historiami i przeniesiemy się trochę dalej wzdłuż wybrzeża. Kiedy nasza droga na wyspę Skye dobiegała już powoli końca, zatrzymaliśmy się w okolicy miejsca, które możecie znać z takich filmów jak chociażby „Nieśmiertelny” (wyst. Christopher Lambert i Sean Connery) czy „James Bond – Świat to za mało” (wyst. Pierce Brosnan i Sophie Marceau).

Zamek Eilean Donan położony jest na niewielkiej wyspie na Loch Duich. Ze stałym lądem łączy go piękny kamienny most. Jego początki sięgają XIII wieku, kiedy forteca miała chronić okolicę przed najazdami… Wikingów. Jednak pierwszą osadę (klasztor) założył w tym miejscu irlandzki święty z VI wieku – Donan. To właśnie od jego imienia wyspa nosi nazwę do dziś.

Swoje czarne dni zamek przeżył w XVIII wieku, kiedy to przyjmował mających pomóc powstańcom Hiszpanów. Gdy Anglicy dowiedzieli się o tym, wysłali trzy fregaty, które zdobyły w końcu fortecę. Przechowywaną w nim amunicję i proch wykorzystały do wysadzenia murów. Dopiero na początku XX wieku klan McRae doprowadził do jego odbudowy i przywrócenia dawnego splendoru.

Jeśli będziecie chcieli zwiedzić to miejsce, to musicie uiścić opłatę w wysokości 10 funtów. Pamiętajcie też o pozostawieniu wszelkiego bagażu, nawet małych plecaków miejskich przed wejściem – wymogi bezpieczeństwa są dość surowe.

Loch Duich – jezioro będące jednocześnie odnogą morskiego fiordu

Loch Duich – brzeg jeziora przy Hotelu Kintail Lodge w Invershiel

Zamek Eilean Donan jest pięknie położony przy brzegach Loch Duich

Panorama Loch Duich z Eilean Donan Castle w tle

Most przerzucony nad Loch Long

W tym miejscu po raz pierwszy widzieliśmy w Szkocji tego typu klatki/sieci

Zamek na wyspie świętego Donana robi spore wrażenie

Eilean Donan Castle był miejscem kręcenia wielu filmów

Kyleakin

I tak po całym dniu przemierzania Szkocji nasza droga na wyspę Skye miała zakończyć się w niewielkiej, ale jakże ważnej miejscowości – Kyleakin. Musicie wiedzieć, że do 1995 roku na wyspę można było dostać się jedynie promem. Nie łączyła jej ze stałym lądem żadna droga. Jak pewnie możecie sobie wyobrazić, nie było to korzystne dla mocno już rozwijającej się w tych rejonach turystyki. Kolejki do przeprawy były ponoć naprawdę bardzo długie i przeszkadzały również mieszkańcom.

Postanowiono wybudować most łączący Kyleakin z Kyle of Lochalsh. To niezwykle potrzebna inwestycja, ale wprowadzenie na prawie 10 lat opłat za jego przejazd było już pomysłem chybionym. Szczególnie, że opłaty (najwyższe w Europie) musieli wnosić również miejscowi, a to doprowadziło do licznych skarg i psucia atmosfery. Dopiero w 2004 roku zniesiono je całkowicie i jak się możemy przekonać dzisiaj, wpłynęło to na poprawę warunków turystyki w tym rejonie.

Co zobaczyć w Kyleakin?

Po zakwaterowaniu postanowiliśmy zejść na małą kamienistą plażę, na której podczas odpływu osiadały wodorosty i meduzy. Widać z niej było również stojącą tuż za mostem latarnię morską. Przez pewien czas mieszkał w niej znany szkocki pisarz Gavin Maxwel. Jego najbardziej znaną książką była „Ring of Bright Water”. Opisywał w niej, jak przywiózł z Iraku wydry i zamieszkał z nimi w Szkocji. Czy człowiek może przyjaźnić się z wydrą? Powiecie – taka sobie tematyka? To może przekona Was to, że sprzedano ją w ponad milionowym nakładzie, a potem jeszcze zekranizowano.

Inną budowlą, którą zobaczyliśmy tego dnia o zmroku, były ruiny zamku. O pochodzeniu Maol, Moil czy Dunakin krąży wiele historii. Jak choćby ta, że wybudowano go dla nordyckiej księżniczki, która pobierała opłaty od przepływających przez cieśninę statków. Kto nie zapłacił, nadziewał się na potężny, przedzielający ją łańcuch. Może i jest w tej legendzie ziarno prawdy, w końcu ziemiami tymi przez długi czas rządzili Norwegowie.

Pewne jest natomiast, że w miejscu tym w 1263 roku gromadził swoje wojska norweski król Haakon IV. Nie było jeszcze wtedy dzisiejszego zamku (powstał na początku XVI w.), ale gdzieś przecież taki władca musiał spać. Różne źródła doszukują się też w tym wydarzeniu powstania dzisiejszej nazwy wioski.

Uwaga dla poszukiwaczy złota – ruiny te nie zostały jeszcze eksplorowane, więc może pod gruzami czekają na Was ogromne skarby. A może tylko trochę pająków i zardzewiały garnek, w końcu w podziemiach znajdowała się kuchnia. Radzimy Wam jednak odstąpić od poszukiwań, budowla choć wydaje się stabilna, to ledwo się trzyma. W lutym 2018 roku po burzy jej część się zawaliła.

Most wiodący na wyspę Skye po zachodzie słońca

Plaża w Kyleakin do najpiękniejszych nie należy, ale miło się po niej spacerowało

Latarnia morska w Kyleakin była przez lata domem jednego z bardziej znanych pisarzy szkockich

Po plaży w Kyleakin spacerowały dostojnie mewy

Niewielkie wzgórze nad Kyleakin prezentowało się ciekawie w świetle księżyca

O powstaniu zamku Maol krąży kilka historii. Większość z nich związana jest z Norwegami

I tak nasza droga na wyspę Skye skończyła się. Kolejnego dnia mieliśmy poznać to niesamowite miejsce, do którego ciągną rzesze ludzi z całego świata. O tym, czy było warto tam przyjechać i zapłacić za nocleg trzy razy tyle, co w dużych szkockich miastach, dowiecie się z kolejnego tekstu o krainie jednorożców. A jeśli chcecie garści informacji praktycznych, to zapraszamy do artykułu Szkocja – informacje praktyczne.